برای حفظ کارایی موتور، خودروها از سیستم خنک‌کننده استفاده می‌کنند که از شبکه‌ای از لوله‌ها، اتصالات، رادیاتور و فن تشکیل می‌شود. آب از طریق این لوله‌ها به موتور منتقل می‌شود، گرمای آن را جذب می‌کند و به رادیاتور بازمی‌گرداند.
رادیاتور و فن وظیفه خنک‌سازی آب داغی را که از موتور می‌آید، برعهده دارند؛ اما گاهی اوقات با بازکردن درب مخزن انبساط یا همان مخزن سرریز، ممکن است متوجه وجود حباب‌هایی در آن شوید. علت حباب زدن آب رادیاتور می‌تواند متفاوت باشد که در این مقاله به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
بررسی علت حباب زدن آب رادیاتور
سیستم‌های خنک‌کننده خودرو معمولا تحت فشار هستند و یک سیستم لوله‌کشی آب‌بندی‌شده دارند تا از طریق آن مایع خنک‌کننده در اطراف موتور گردش کند؛ اما گاهی اوقات جباب‌هایی در آب رادیاتور دیده می‌شود که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در این قسمت به بررسی این دلایل می‌پردازیم.
حفره‌های هوا
هنگامی‌که آب رادیاتور را تخلیه و جایگزین می‌کنید، اگر آن را هواگیری نکنید، حفره‌های هوا در سیستم خنک‌کننده خودرو محبوس می‌شوند. با گرم‌شدن موتور خودرو، این حفره‌ها منبسط و وارد رادیاتور می‌شوند. ازآنجاکه حفره‌های هوای در حال انبساط هستند، با خنک‌شدن موتور فرو می‌پاشند و به‌صورت حباب در رادیاتور ظاهر می‌شوند. این موضوع یک اتفاق رایج است که با هواگیری می‌توان از آن جلوگیری کرد.
خرابی درپوش رادیاتور
درپوش رادیاتور به‌عنوان یک دریچه آب‌بندی‌شده تحت فشار عمل می‌کند و به مایع خنک‌کننده اجازه می‌دهد تا در مخزن انبساط جریان یابد و درعین‌حال فشار بالا را در سیستم خنک‌کننده حفظ شود. هنگامی که این درپوش معیوب می‌شود، هوا به سیستم خنک‌کننده خودرو نفوذ پیدا می‌کند و باعث می‌شود که آب رادیاتور بیش‌ازحد داغ شود و به جوش بیاید؛ بنابراین یک علت حباب زدن آب رادیاتور، خرابی درپوش آن است.
خرابی ترموستات
ترموستات خودرو وظیفه کنترل جریان مایع خنک‌کننده را به داخل و خارج رادیاتور برعهده دارد. ترموستات در زمان‌های خاصی باز و بسته می‌شود. با باز‌شدن آن، آب داغ از موتور خارج و در رادیاتور خنک می‌شود. هنگامی که ترموستات مشکل پیدا می‌کند، در زمان‌های مناسب، باز و بسته نمی‌شود و جریان هوای تنظیم‌نشده تولید می‌کند که باعث ایجاد حباب در مخزن انبساط یا رادیاتور می‌شود.
خرابی واشر سرسیلندر
شایع‌ترین علت حباب زدن آب رادیاتور، وجود مشکل در واشر سرسیلندر است. هنگامی که واشر سرسیلندر معیوب می‌شود، گازهای حاصل از احتراق از هر سیلندر، وارد سیستم خنک‌کننده می‌شوند. مشاهده حباب بلافاصله پس از روشن‌کردن موتور، یک روش ساده برای تشخیص منشاء این مشکل است.
خرابی شیر یا شیلنگ کنترل بخاری
کنترل بخاری اجازه می‌دهد تا آب داغ وارد هسته بخاری شود و اتاق خودرو را گرم نگه دارد. هنگامی که شیر بخاری از کار می‌افتد یا اتصال شیلنگ به بخاری شل می‌شود، هوا به سیستم خنک‌کننده نفوذ می‌کند و باعث می‌شود که آب رادیاتور به جوش بیاید.
نشتی شیلنگ مخزن سرریز
شیلنگی که رادیاتور را به مخزن سرریز متصل می‌کند باید بدون نشتی باشد. اگر این شیلنگ آسیب ببیند یا فرسوده شود، هوا به داخل آن نفوذ می‌کند.
خرابی پمپ آب
پمپ آب، مایع خنک‌کننده را از طریق لوله‌های سیستم خنک‌کننده به گردش در می‌آورد، تا حرارت را از موتور به رادیاتور انتقال دهند. اگر پمپ آب خراب شود، هوا وارد ورودی پمپ می‌شود. هوای محبوس‌شده هنگامی‌که به ورودی رادیاتور یا شیر خنک‌کننده می‌رسد، باعث ایجاد حباب می‌شود.
زنگ زدگی، خوردگی و آلودگی
رادیاتور مانند سایر اجزای فلزی ممکن است به مرور زمان زنگ بزند. علاوه‌بر‌این، اگر رادیاتور به‌طور منظم تمیز و با آب مناسب پر نشود، آلاینده‌ها در آن رسوب می‌کنند. زنگ‌زدگی، کثیفی و رسوب می‌توانند لوله‌های رادیاتور را مسدود کنند و باعث خرابی ترموستات و پمپ آب شوند.
وجود حباب در سیستم خنک‌کننده خودرو چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
حباب زدن آب رادیاتور باعث ایجاد مشکلات متعددی می‌شود که با مهم‌ترین آن‌ها در جدول زیر آشنا می‌شوید.
| مشکل | شرح |
| کاهش راندمان سیستم خنک‌کننده | حباب‌های موجود در آب رادیاتور می‌تواند توانایی آن را در انتقال موثر گرما کاهش دهد و منجر به افزایش دمای موتور و کاهش عملکرد سیستم خنک‌کننده شود. |
| افزایش فشار | حباب‌های به دام افتاده در سیستم خنک‌کننده خودرو می‌تواند فشار را در این سیستم افزایش دهد که ممکن است منجر به ترکیدگی یا پارگی شیلنگ‌ها، آب‌بندی‌ها و واشرها شود و تعمیرات پرهزینه‌ای را به مالک خودرو تحمیل کند. |
| خوردگی | به علت حباب زدن آب رادیاتور، خوردگی در اجزای فلزی مانند رادیاتور، پمپ آب و بلوک‌های موتور ایجاد می‌شود و بر عملکرد موتور خودرو تاثیر منفی می‌گذارد. |
| گرمای بیش‌ازحد | اگر حباب‌ها از جریان مناسب مایع خنک‌کننده جلوگیری کنند، ممکن است منجر به داغ‌شدن بیش‌ازحد موتور شود که می‌تواند آسیب جدی به اجزای موتور مانند سرسیلندر و پیستون‌ها وارد کند. |
| الکترولیز | حباب‌های موجود در آب رادیاتور می‌توانند باعث الکترولیز شوند، یعنی مولکول‌های آب را به هیدروژن و اکسیژن تجزیه کنند. این واکنش منجر به تشکیل ترکیبات اسیدی می‌شود که می‌تواند به اجزای فلزی این سیستم آسیب برساند. |
| خرابی اجزای سیستم خنک کننده | این مشکل اگر به‌دلیل افزایش فشار و خوردگی باشد، می‌تواند باعث خرابی قطعاتی مانند پمپ آب، رادیاتور و هسته بخاری شود. |
| خرابی موتور | برخی مواقع وجود حباب در سیستم خنک‌کننده خودرو ممکن است باعث خرابی موتور شود که تعمیرات پرهزینه یا حتی تعویض موتور را به‌دنبال دارد. |
حباب‌زدن مایع خنک‌کننده، مشکلات زیادی برای خودرو ایجاد می‌کند و ممکن است تعمیرات پرهزینه‌ای را به شما تحمیل کند. بنابراین اگر چنین مشکلی را مشاهده کردید، توصیه می‌کنیم به‌سرعت به آن رسیدگی کنید.
برای جلوگیری از حباب زدن آب رادیاتور چه کاری می‌توان انجام داد؟
پس‌از اینکه با علت حباب زدن آب رادیاتور آشنا شدید، نوبت به آن می‌رسد که راه‌های جلوگیری از این مشکل را معرفی کنیم.
- سطح آب رادیاتور را بررسی و تنظیم کنید: مطمئن شوید که سطح آب رادیاتور بین حداقل و حداکثر علامت روی مخزن سرریز قرار دارد. از پر‌کردن بیش‌ازحد آن خودداری کنید؛ زیرا ممکن است هوا را وارد سیستم خنک‌کننده کند.
- شیلنگ‌ها و اتصالات را بازرسی و در صورت نیاز تعویض کنید: به‌طور مرتب شیلنگ‌ها و اتصالات سیستم خنک‌کننده خودرو را از نظر علائم فرسایش، ترک یا شل‌شدن اتصالات بازرسی کنید. در صورت نیاز آن‌ها را تعویض کنید تا از ورود هوا به سیستم جلوگیری شود.
- درپوش رادیاتور را بررسی کنید: درپوش کهنه یا آسیب‌دیده رادیاتور می‌تواند باعث شود که هوا به سیستم خنک‌کننده نفوذ کند. اگر درپوش رادیاتور خراب شده است، آن را با یک درپوش جدید جایگزین کنید که با سیستم خنک‌کننده خودرو شما سازگار است و به‌خوبی آب‌بندی می‌شود.
- سیستم خنک‌کننده خودرو را از نظر نشتی بررسی کنید: به‌دنبال علائم نشتی در اطراف اجزای این سیستم، مانند نقاط مرطوب یا قطرات مایع سبز رنگ یا زرد رنگ زیر موتور باشید. برای جلوگیری از ورود هوا به سیستم، هرگونه نشتی را به‌سرعت تعمیر کنید.
- رادیاتور را تمیز کنید: به‌طور منظم رادیاتور را تمیز کنید تا کثیفی‌ها و آلودگی‌هایی که ممکن است جریان آب را محدود و ایجاد حباب کنند، پاک شوند. توصیه می‌کنیم محلول شستشوی مخصوص رادیاتور به کار بگیرید و دستورالعمل‌های سازنده آن را دنبال کنید.
- در صورت لزوم پمپ آب را تعویض کنید: اگر پمپ آب خراب است، آن را با یک پمپ جدید که مطابق با مشخصات وسیله نقلیه شماست، تعویض کنید.
- واشر سرسیلندر را بررسی کنید: اگر به خرابی واشر سرسیلندر مشکوک هستید، از یک مکانیک حرفه‌ای بخواهید آن را بازرسی و در صورت لزوم تعمیر یا تعویض کند.
- از آب رادیاتور استاندارد استفاده کنید: همیشه از آب رادیاتور استاندارد که با سیستم خنک‌کننده خودروی شما سازگار است استفاده کنید. مخلوط‌کردن آب رادیاتورهای مختلف با یکدیگر یا استفاده از نوع نامناسب آن می‌تواند باعث حباب‌زدن آب رادیاتور شود.
- فشار مناسب سیستم خنک‌کننده را حفظ کنید: اطمینان حاصل کنید که سیستم خنک‌کننده در فشار توصیه‌شده، است. یک سیستم کم‌فشار ممکن است به هوا اجازه ورود به سیستم را بدهد، درحالی‌که یک سیستم با فشار بالا می‌تواند باعث سرریز آب رادیاتور و ایجاد حباب شود.
- آمپر دما را کنترل کنید: مراقب آمپر دمای خودرو خود باشید. اگر دما از محدوده عملکرد عادی فراتر رفت، خودرو را خاموش کنید تا به سیستم خنک‌کننده و موتور آسیب نرسد.
با دنبال‌کردن این مراحل، می‌توانید مطمئن شوید که سیستم خنک‌کننده خودرویتان کارآمد و موثر عمل می‌کند. اگر متوجه حباب‌هایی در مخزن سرریز شدید، ضروری است که خودروی خود را به‌سرعت نزد یک مکانیک ماهر ببرید تا هرگونه مشکل اساسی را شناسایی و برطرف کند.
سوالات متداول
در این بخش به رایج‌ترین سوالاتی که درباره علت حباب زدن آب رادیاتور پرسیده می‌شود، پاسخ خواهیم داد.
چرا در آب رادیاتور خودروی من، حباب وجود دارد؟
این اتفاق می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله خرابی درپوش رادیاتور، خرابی ترموستات، خرابی واشر سرسیلندر، خرابی پمپ آب، خرابی شیلنگ مخزن سرریز و زنگ‌زدگی و فرسودگی سیستم خنک‌کننده.
اگر با مشکل حباب زدن آب رادیاتور مواجه شدم، چه کاری انجام دهم؟
در مرحله اول با استفاده از نکاتی که در این مقاله به آن اشاره کردیم، تلاش کنید که خودتان علت را شناسایی کنید. اگر به نتیجه نرسیدید، حتماً خودرویتان را نزد یک تعمیرکار ماهر و باتجربه ببرید تا مشکل را شناسایی و آن را رفع کند.
سخن پایانی
در این مقاله در مورد علت حباب زدن آب رادیاتور صحبت کردیم و از اثرات و راه‌های جلوگیری از آن سخن گفتیم. اگر در خودروی خود با چنین مشکلی مواجه شدید، در اسرع وقت آن را به یک تعمیرکار باتجربه و حرفه‌ای نشان دهید تا علت این مشکل را شناسایی و برطرف کند.
همچنین بازدیدهای دوره‌ای سیستم خنک‌کننده خودرو و اجزای مختلف آن، نقش مهمی در جلوگیری از این مشکل دارد. با رعایت نکاتی که در این مقاله گفته شد، می‌توانید از پرداخت هزینه‌های هنگفت جلوگیری کنید و مانع از خرابی سیستم خنک‌کننده خودروی خود شوید.
